Wybór narciarskiej stacji uzależniamy najczęściej od długości i zróżnicowania tras, o cenach nie wspominając. Myślimy przede wszystkim, że zażyjemy trochę ruchu i odetchniemy od problemów.
Będziemy podziwiać krajobrazy. To jasne; z tras i snowparków roztaczają się zazwyczaj spektakularne widoki. Klasycznego zwiedzania raczej nie przewidujemy. A jednak będziemy zwiedzać i poznawać. Od najlepszej strony! Przez pryzmat stołu, za którym zasiadamy z apetytem po kilku godzinach spędzonych na świeżym powietrzu. Niezła recepta, bo w menu, jak w zwierciadle odbijają się zalety i wady stron, w których jesteśmy. Szczególne są pod tym względem regiony transgraniczne. Ich kultura jest najbogatsza, a kuchnia – najsmaczniejsza.
Bramy Słońca
Les Portes du Soleil obejmuje 14 stacji rozrzuconych po francuskiej i szwajcarskiej stronie granicy. Są tak połączone wyciągami, że można korzystać łącznie z 650 km tras, licznych snowparków oraz nieograniczonych niemal terenów do jazdy pozatrasowej (rzecz jasna, freeride jest możliwy tylko wtedy gdy nie ma zagrożenia lawinowego).
Owszem, widać stąd Mont Blanc, ale tereny narciarskie rozlokowane są na umiarkowanych wysokościach, znacznie poniżej 3 tys. metrów. Klimat nie jest więc zbyt srogi, a na zalesionych odcinkach nie wieje i sypie w oczy śniegiem. Charakterystycznym rozwiązaniem jest zoning. Trasy wokół każdej stacji są pogrupowane pod względem trudności. Nie, nie są takie same. W każdej strefie dominują jedynie trasy konkretnego poziomu, przez co narciarze o różnych umiejętnościach nie są skazani na swoje towarzystwo. Podnoszący zaś kwalifikacje mogą bez trudu przenieść się do sąsiedniego sektora by podejmować trudniejsze wyzwania. Jak wszędzie w Alpach roi się od restauracji – górskich szałasów (chalet), oferujących dania regionalne i nowoczesnych lokali, nierzadko z daniami międzynarodowej kuchni albo z kreatywnymi, niebanalnymi propozycjami. Przeglądając już pierwsze menu zorientujemy się, że nikt tu nie traci czasu na bezprzedmiotowe spory czy fondue wywodzi się z Francji, czy ze Szwajcarii. Cały wysiłek jest skierowany na przygotowanie dań jak najlepiej. Konkuruje się jakością. Tutejsze menu to prawdziwy festiwal dań bazujących na doskonałych serach. Podawane na ciepło znakomicie reperują nadwątlone na stoku siły. Oczywiste można kosztować naleśników, które we francuskojęzycznej Europie wypierają z rynku fast food amerykańskiej czy arabskiej proweniencji. Do dań podają tutaj wina. Zarówno te z Górnej Sabaudii jak i szwajcarskie – znad pobliskiego Jeziora Genewskiego i z doliny Rodanu, z kantonu Valais.
www.portesdusoleil.com
Droga Mleczna
Via Lattea to największa bodaj w Alpach huśtawka narciarska, rozciągnięta na pograniczu Francji i Włoch. Raczej nie da się całej poznać podczas krótkiego urlopu, bo trasy mają łącznie 400 kilometrów długości.
Po francuskiej stronie główną bramą regionu jest sabaudzkie Montgenèvre. Po włoskiej – piemonckie Sestriere, miejscowość w której odbywały się alpejskie konkurencje zimowej olimpiady w 2006 roku. Sestriere powstało na surowym korzeniu w latach 30. XX w. ponieważ możliwości rozwojowe dla sportowej infrastruktury dostrzegł Agnelli – słynny menadżer Fiata z oddalonego o 100 km Turynu. Za jego sprawą włoskie Sestriere stało się pierwowzorem mnożących się po wojnie we Francji stacji narciarskich „z próbówek” – funkcjonalnych i doskonale zorganizowanych, lecz niezbyt romantycznych jako, że wystawianych tam gdzie wcześniej pasło się jedynie bydło. Wzniesione przez Agnelli’ego pierwsze hotele, dwie charakterystyczne wieże, do dziś przykuwają uwagę swym niecodziennym cylindrycznym kształtem. Na przełęczy, w samym centrum wznosi się obelisk upamiętniający przemarsz napoleońskich wojsk, ruszających na podbój Europy. Zadufany w swe siły cesarz Francuzów nie mógł sobie odmówić przyjemności. Forsował Alpy tym samym traktem, którym bez mała 2 tysiące lat wcześniej pędził bojowe słonie Hannibal. Na Mlecznej Drodze będziemy kosztować lekkiej zupy z warzyw – pochodzącej z Mediolanu minestrone. Rozgrzejemy się podgrzewanym na francuską modłę grzanym winem (vin brulé). Warto tylko pamiętać, że bardziej wyrafinowanymi trunkami z Sabaudii, a już z pewnością piemonckimi z wyższych półek, należy się rozkoszować w czystej, niezmodyfikowanej postaci.
www.vialattea.it
www.ski-france.com
Dolomity
Trasy wspomnianych wcześniej regionów narciarskich rozciągały się okrakiem ponad państwowymi granicami. Trasy Dolomitów poprowadzone są w całości po włoskiej stronie Alp. A jednak, ze względu na skomplikowaną historię, jest to pogranicze – włoskojęzycznych regionów Trentino i Wenecji Euganejskiej (Veneto) z niemieckojęzycznym Południowym Tyrolem, który trafił w granice Włoch po upadku habsburskiej monarchii w 1918 roku.
Dolomity oferują łącznie 1220 km tras w ramach jednego systemu, z karnetem DolomitiSuperski. Jednak w odróżnieniu od Les Portes du Soleil, czy Via Lattea, każdy z tutejszych 12 ośrodków narciarskich jest całkowicie samodzielny. Żeby zaś przenieść się do sąsiedniej stacji trzeba użyć samochodu lub skorzystać z publicznej komunikacji. Przyjemne konsekwencje położenia Dolomitów na kulturowym i językowym pograniczu dostrzeżemy od razu w tamtejszej kuchni. Przygotowywane na włoską modłę pasty polane są obfitymi sosami, a w zupach pojawiają się tłuste knedle. Z drugiej strony, dania z serów, tak typowe dla kuchni krajów alpejskich, nabierają delikatnego wyrazu, przyprawione włoską oliwą. Ba, jedno z południowo tyrolskich schronisk, usytuowane przy słynnej karuzeli narciarskiej Sella Ronda, oferuje dania z owoców morza. Wyławiane o świcie w wodach niezbyt odległego Adriatyku docierają każdego dnia do kuchni przed południem, nie tracąc świeżości. Współcześnie Dolomity podbiło bombardino. Gorący napój z ajerkoniaku z różnymi domieszkami i bitą śmietaną. Z tradycją włoską ani tyrolską nie ma nic wspólnego, ale rozgrzewa i dodaje animuszu, ciesząc się ogromną popularnością wśród amatorów białego szaleństwa.
www.dolomitisuperski.com
Tekst był publikowany na łamach magazynu „Świat. Podróże. Kultura.” (jesień 2011).
Paweł Wroński 
0 komentarzy dotyczących “Transgraniczne regiony narciarskie – poznawanie przez smakowanie”