Norymberga zajmuje szczególną pozycję wśród niemieckich miast, bo jej dzieje odzwierciedlają całe tysiąclecie. Złote wieki rozwoju i mroki nazistowskiej nocy.
Przez stulecia, cesarze niemieccy sprawowali stąd rządy, zamieniając miejscowy zamek w najokazalszą w średniowiecznej Europie rezydencję – Kaiserburg. Dzięki przywilejom władców, w mieście rozkwitły handel, rzemiosło i sztuka. Wyrosły okazałe kamienice i strzeliste świątynie, czyniąc z Norymbergi jedną z kluczowych metropolii na kontynencie. Jej imię rozsławili bracia Dürerowie, Albrecht i Hans oraz Wit Stwosz. Martin Behaim skonstruował tutaj pierwszy globus, a Peter Henlein mieszczący się w kieszeni zegarek. Nawiązując do dziejowej symboliki, hitlerowcy zaczęli tworzyć w Norymberdze idealne miasto. Alianckie bombowce zniweczyły te plany, ale jednocześnie zrujnowały całe miasto. Na jego gruzach świat rozliczył nazistowskie zbrodnie podczas procesów norymberskich. Później na place i ulice powróciło życie, a pamiątkom przeszłości przywrócono świetność.
Norymberga należy dziś do najchętniej odwiedzanych miast w Niemczech. Podziw gości budzą gotyckie budowle. Niesłabnącym zainteresowaniem cieszy się rękodzieło. Vis a vis głównego dworca kolejowego wznosi się Königstor. Brama Królewska, przez którą przybysze wkraczają najczęściej na Stare Miasto. Trafiają na przytulony do murów Handwerkerhof – targowisko rzemieślniczych wyrobów i typowych produktów lokalnych usytuowane w malowniczej scenerii obronnych murów i domów szachulcowej konstrukcji. Wieczorami, ciepła dodaje światło stylowych latarni.
Ulica Królewska (Königstraße), prowadzi obok kościoła św. Wawrzyńca (Lorenzkirche), do przepływającej przez starówkę rzeki Pegnitz, i dalej, na Główny Rynek (Hauptmarkt). Pod tarczą zegara na fasadzie Frauenkirche (Kościoła Mariackiego), postacie w czerwonych płaszczach okrążają w południe trzykrotnie tron kłaniając się cesarzowi. Scena hołdu (Männleinlaufen) upamiętnia Złotą Bullę z 1356 roku, którą Karol IV przekazał prawo wyboru cesarza 7 elektorom. Potem oni ślubowali władcy wierność, a on zasięgał ich opinii na specjalnych posiedzeniach (Reichstag). Pierwsze odbyło się w Norymberdze.
Największym bodaj zainteresowaniem cieszy się jednak 19-metrowa studnia z 1396 roku – Schöner Brunnen. Wcale nie dla misternej dekoracji czy 40 rzeźbionych figur, ale dlatego, że w żeliwne ogrodzenie wmontowany jest niewielki pierścień (Handwerksburschernring). Panuje przekonanie, że kto go przekręci, zazna szczęścia.
Z Rynku na wzgórze prowadzi ulica Zamkowa (Burgstrasse). Z Kaiserburga można objąć wzrokiem miasto. Zaś krucyfiks we wchodzącej w skład zamkowego kompleksu kaplicy, zbudowanej w czasach romańskich dla rodziny i otoczenia władcy, jest dziełem Wita Stwosza. Podobnie jak niektóre rzeźby z kościoła św. Sebalda czy ekspresyjne Zwiastowanie (Engelsgruß) z kościoła św. Wawrzyńca. Snycerz wykonał je po powrocie z Krakowa, do którego dotarł w związku z kupieckimi interesami. Osiadłszy na dłużej, stworzył największe dzieło snycerskie w Europie. Wykonanie Ołtarza Mariackiego zajęło mu wprawdzie 12 lat, ale przyniosło wieczną chwałę.
Do postaci Wita Stwosza i handlu Norymbergi z Krakowem oba miasta odwołały się w 1979 roku. Wolę współpracy potwierdziły w 1991 umową o partnerstwie. Zaowocowała 4 lata później. Na krakowskie ulice wyruszyły norymberskie tramwaje. Kursowały przez18 lat. W 1996 roku otwarto Dom Krakowski w Norymberdze i Dom Norymberski w Krakowie. Miasta wymieniły się też nazwami ulic. W jednej z dzielnic mieszkaniowych Norymbergi pojawiła się Krakauer Straße, a nieopodal studenckiego kampusu w Krakowie ulica Norymberska. Stoisko z krakowskimi wyrobami jest zawsze obecne na jarmarku bożonarodzeniowym (Nürnberger Christkindlesmarkt), podobnie jak pokazywane z dumą małopolskie szopki.
Adwent jest najbarwniejszym okresem w życiu Norymbergi. Rynek zapełnia 180 tak wielkich straganów, że postawione jeden obok drugiego, utworzyłyby kilometrową aleję. Próżno w nich szukać nowoczesnych zabawek. Zwyczajowo sprzedaje się rękodzieło. Ozdoby choinkowe, szklane bombki i świece, zabawki ze słomy i drewna. Na nitkach obracają się słońca, gwiazdy i księżyce. Są strażacy i wojacy z drewna. Wariantów anioła ze złocistej folii, słomy lub glinki nie sposób zliczyć. Nad prowadzącymi na Rynek ulicami migocą wielkie anioły, bo jak głosi wzruszająca legenda, tutaj narodziła się jedna z najpiękniejszych niemieckich tradycji świątecznych. Trwała wojna trzydziestoletnia. Chorej córeczce twórcy zabawek Melchiora Hausera, przyśnił się świetlisty anioł. Ojciec nadał realny kształt sennemu marzeniu, a radość sprawiona podarkiem, pomogła dziecku przezwyciężyć chorobę. Wieść o cudownym zdarzeniu rozniosła się szeroko, a złocisty anioł – Rauschgoldengel stał się wkrótce świątecznym symbolem. Historię zabawek prezentuje dysponujące oszałamiającą kolekcją Muzeum Zabawek (Spielzeugmuseum). A doroczne targi zabawkarskie (Spielwarenmesse Nürnberg), są największe na świecie.
Obrazu Norymbergi dopełnia bogata paleta smaków. Znakiem Świąt są okrągłe pierniki Elisenlebkuchen z podstawą z opłatka, polane czekoladą i udekorowane migdałami, sprzedawane na wagę lub w pudełkach z widokami miasta. Od stuleci wyrabia się wieprzowe kiełbaski (Nürnberger Bratwürste). Ba, najstarsza z miejskich masarni produkuje je nieprzerwanie od XIII wieku. Na ulicach serwowane są najczęściej w bułce, po trzy (Drei im Weggla). Są przecież cienkie i długie na 9 cm. Restauracja „Zum Gulden Stern” serwuje je od 1419 roku. W restauracjach, oprócz tradycyjnych potraw, są miejscowe wina i piwa. Zanim jeszcze Frankonię, której stolicą była Norymberga, włączono do Bawarii (w czasach napoleońskich), uprawiano tu z powodzeniem winorośl i chmiel. Do miejscowych tradycji należy więc także produkcja wina, a liczbą browarów Norymberga może konkurować z niejednym miastem z południowej Bawarii. Tyle tylko, że zakłady są tutaj niewielkie i przygotowują najczęściej trunki według własnych, starych receptur.
INFO
Informacje turystyczne o Norymberdze: http://tourismus.nuernberg.de
Ściągając aplikację ‘Cityguide Nürnberg’ na platformę iOS przez iTunes, a na platformę Android ze sklepu Google, można z nich korzystać za pomocą smartfonu lub tabletu.
Zwiedzanie ułatwi Nürnberg Card. Ważna 2 doby kosztuje 25 euro. Uprawnia do bezpłatnego wstępu do ponad 40 muzeów i innych atrakcji. Jest biletem ważnym we wszystkich środkach transportu publicznego.
Tekst przygotowany dla DZT w Warszawie jako adwertorial do magazynu „W podróży” jesienią 2015.
Legenda o Świetlistym Aniele z Norymbergi: https://www.nordbayern.de/region/nuernberg/die-legende-vom-rauschgoldengel-1.607016
Paweł Wroński 
0 komentarzy dotyczących “Niemcy – Norymberga, miasto świetlistego anioła”