Kto pod choinkę przynosi prezenty?

Kartografia ekstremalna opracowała serię mapek ilustrujących odpowiedź na kluczowe pytanie świąteczne: kto przynosi prezenty pod choinkę? Niby wszyscy wiemy, ale – jak powiadają – lepiej raz zobaczyć niż sto razy usłyszeć! Więc popatrzmy.

Górą w rankingu, Święty Mikołaj. W niego wierzy najwięcej dzieci i to rozsianych po całej Polsce. W kiczowatej czapeczce i czerwonym ubranku, dobroduszny grubas z siwą brodą, wiezie magiczny wór z prezentami na sankach ciągniętych przez renifery. W komercyjnej otoczce bardzo już oddalił się od swego pierwowzoru jakim jest św. Mikołaj. Autentyczna postać historyczna z III wieku, biskup Miry (miasta, którego pozostałości stanowią dziś ciekawe stanowisko archeologiczne w tureckiej Anatolii). Hagiograficzna legenda głosi, iż zrozpaczonemu biedakowi podarował wiano dla córek, umożliwiając mu tym samym ich zamążpójście. W konsekwencji, przypisywane mu jest zainicjowanie obyczaju obdarowywania się podarkami z okazji Bożego Narodzenia. A tak na marginesie – w obrazie Świętego Mikołaja coś ostatnio drgnęło. Czerwony image zaanektowała przed laty Coca Cola, i podtrzymuje go z żelazną konsekwencją. W tym roku, w mikołajowej świcie pojawiło się mnóstwo niebieskich postaci, jak się okazuje, elfów. A i on sam przywdziewa tę barwę, przynajmniej w reklamowym świecie, coraz częściej.

W Małopolsce wciąż żywe są habsburskie sentymenty, więc prezenty przynosi Aniołek. Prawdopodobnie składają się na jego postać Christkindl, czyli Dzieciątko Jezus i Rauschgoldengel – świetlisty anioł, symbol Świąt w rozległej, niemieckojęzycznej Europie.

Zgodnie ze śląską tradycją, prezenty rozdaje Dzieciątko i szlus!

Niezależnie, gdzieniegdzie w południowej Polsce z prezentami przybywa Gwiazdka, migocąc na świątecznym nieboskłonie zarówno romantyzmem, jak świeckością.

Gwiazdor przynosi prezenty w zachodniej i północno-zachodniej Polsce, odzwierciedlając wielowiekowe wpływy kulturowe mocniej stąpających po ziemi mieszkańców protestanckiej Europy i Skandynawii. Wywodzący się z grup kolędniczych, noszący w nich kolorową gwiazdę osobnik upodabniał się ostatnimi laty coraz bardziej do św. Mikołaja. W epoce eksponowania regionalnych tradycji odżywa w czystej postaci.

Wschód – zgoła odmiennie – podatny na wpływy kultury rosyjskiej, oczekuje, że podarunki przyniesie Dziadek Mróz.

Błogosławiona różnorodność! Niech trwa, a prezenty – oby były jak najtrafniejsze!