500 lat temu w Wittenberdze, Marcin Luter wywiesił na drzwiach zamkowego kościoła 95 tez, w których zawarł postulaty reformy doktryny Kościoła i stylu życia kleru. Narodził się luteranizm, a w konsekwencji protestancka Europa, w której odpowiedzialność i racjonalizm stały się podstawą prosperity.
Formułując swoje postulaty, Luter zakwestionował praktyki Kościoła, uzurpującego sobie pośrednictwo na drodze do zbawienia. Napiętnował przy tym chciwość i bogacenie się hierarchów kosztem wiernych, mamienie ich złudnymi wizjami odkupienia grzechów pieniędzmi, które na domiar złego, hierarchowie zachowują dla siebie, zamiast wykorzystywać dla dobra wspólnoty. Tłumaczenie z łaciny 95 tez Lutra zamieszczono w portalu www.macierz.org.pl.
Marcin Luter (1483-1546).
Życie reformatora miało dość burzliwy przebieg. Występując przeciw patologiom w łonie katolickiego Kościoła, zagroził jego zgoła nie duchowym interesom. Polemiki, które spisywał i katechezy, które głosił skupiły wokół Lutra antypapieską opozycję. Potomek bogatej rodziny kupieckiej z Eisleben otrzymał gruntowne wykształcenie, włącznie z uniwersyteckimi studiami w Erfurcie. Do stanu duchownego wstąpił ponoć pod wpływem impulsu. Podczas gwałtownej burzy złożył ślubowanie, że wstąpi do zakonu, jeśli Bóg zachowa go przy życiu. Słowa dotrzymał. W 1505 roku przystąpił do augustiańskiej wspólnoty, a dwa lata później przyjął kapłańskie święcenia. Strukturę i praktykę Kościoła poznał więc od środka. Zrażony hipokryzją i chciwością duchowieństwa zaczął od ostrego potępienia sprzedaży odpustów. Rozważania nad stanem moralnym i kondycją Kościoła doprowadziły go do sformułowania postulatów reformatorskich. Problemy, które dostrzegał chciał poddać dyskusji, stąd ujęcie w postaci 95 tez, które ogłosił 31 października 1517 roku w Wittenberdze. Wzbudziły bardzo szybko niespodziewanie szeroki i pozytywny odzew w Niemczech, wywołując jednocześnie gorący sprzeciw Kościoła katolickiego. Oskarżony o herezję Luter znalazł jednak możnego protektora w osobie księcia elektora Fryderyka Mądrego. Pod naciskiem saksońskiego władcy, planowane w Rzymie przesłuchanie Lutra przeniesiono do Augsburga, skąd reformatorowi udało się zbiec. Opiekę i ochronę znalazł na zamku Wartburg w Eisenach. Konsekwentnie odmawiał odwołania swych poglądów, za co obłożono go ekskomuniką. Możni i mieszczanie niemieccy poparli jednak zainicjowany przez Lutra ruch. W dużej mierze z przyczyn ekonomicznych, bo odłączając się od Kościoła nie musieli dłużej płacić na jego rzecz sowitych danin. W 1534 roku angielski król Henryk VIII zerwał z Rzymem, tworząc na wyspach niezależny kościół anglikański. W 1536 roku, w Genewie ożywioną działalność reformatorską rozpoczął Jan Kalwin. W XVI wieku rodzina wyznań protestanckich szybko się poszerzała i umacniała, obejmując trwale kolejne kraje Zachodniej Europy.
W 1525 roku Marcin Luter ożenił się z byłą zakonnicą Katarzyną von Bora. Mieli sześcioro własnych dzieci i gromadkę adoptowanych. Zamieszkali w klasztorze augustianów, opuszczonym po kasacji zakonu na ziemiach niemieckich.
Marcin Luter przełożył na język niemiecki Biblię. Był także autorem dzieł teologicznych oraz pieśni kościelnych, w tym hymnu Eine feste Burg ist unser Gott (Warownym grodem jest nasz Bóg), śpiewanego po dziś dzień przez protestantów. Na filmie z www.youtube.com hymn zarejestrowany w kościele św. Tomasza w Lipsku, opublikowany 25 lutego 2016 (Thomanerchor Leipzig pod dyrekcją Gottholda Schwarza; na organach gra prof. Ullrich Böhme).
Wittenberga (oficjalnie Lutherstadt Wittenberg) – 50-tysięczne dziś miasto, należy do kraju związkowego Saksonia-Anhalt. Uznaje się je za kolebką reformacji, ponieważ właśnie tam, 31 października 1517 roku Marcin Luter ogłosił swoje słynne tezy. Przybicie zawierającego je dokumentu do drzwi zamkowego kościoła nie zostało potwierdzone żadnymi dowodami, ale poruszająca wyobraźnię tradycja jest magnesem dla gości z całego świata. Impulsem by odwiedzić miejsca związane z życiem i działalnością Lutra. Jego dom – dziś muzeum historii reformacji, kościół miejski pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny, w którym wygłaszał kazania i po raz pierwszy odprawił mszę oraz kościół zamkowy, w którym znajduje się grób reformatora. Związki z Lutrem nie wyczerpują atrakcji Wittenbergi. W tym samym bowiem czasie co reformator żyli tutaj bracia Cranachowie. Z Łukaszem, zwanym starszym łączyły Lutra bliskie więzi. Artysta był też aktywnym członkiem zreformowanej społeczności.
INFO
Kampania „Marcin Luter 2017”: www.germany.travel
Broszura „500 lat reformacji” w formacie PDF –> ściągnij
Wittenberga: www.lutherstadt-wittenberg.de
Paweł Wroński 
0 komentarzy dotyczących “500 lat temu w Wittenberdze”