Chorwacja jest niewielkim krajem o niezwykle zróżnicowanych krajobrazach i mozaikowej kulturze.
O ile wyspy i wybrzeże Adriatyku – Dalmacja, Kwarner i Istria, cieszą się od dawna popularnością, kontynentalna część kraju wciąż czeka by turyści ją w pełni docenili.
Każdy wybór najciekawszych miejsc i obiektów będzie subiektywny. Poniżej moje typy.
Dubrownik
Najsłynniejsze miasto dalmatyńskiego wybrzeża. Skarb europejskiej urbanistyki i architektury z listy UNESCO. Jego zabytkową część, Stari grad z szachownicą ciasnych ulic zbiegających do głównej i najszerszej – Stradunu, otaczają mury wsparte na wystających z morza skałach. Mają 1940 m długości, pną się w górę na 25 m, ich grubość sięga od strony morza 3, a od lądu 6 m.
Ribarnica w Splicie
Słynne targowisko z owocami morza na tyłach Pałacu Dioklecjana. Działa w tym miejscu nieprzerwanie od 1843 roku. Na straganach jest wszystko w co obfitują wody Adriatyku, a Chorwaci podkreślają, że to „jedina ribarnica na svijetu bez muha”.
Archanioł z Poreča
Chlubą Bazyliki Eufrazjusza, wzniesionej w VI wieku na półwyspie Istria w Poreču są bezcenne wczesnobizantyńskie mozaiki. Archanioł Gabriel ze sceny Zwiastowania uchodzi przy tym za „najpiękniejszego anioła na świecie”.
Opatija
Nazwa słynnego kurortu z Istrii oddaje fakt, że rozkwitł w sąsiedztwie benedyktyńskiego opactwa. Apogeum popularności Opatii (dawniej nazywanej Abbazia), przypadło na schyłek epoki habsburskiej. Do znamienitych gości kurortu należeli m.in. Sienkiewicz i Piłsudski.
Pula
Miasto i port na Istrii, w którym wznosi się koloseum. Wokół tej niewiele mniejszej niż rzymska budowli, zawiązano w 2003 roku najdłuższy w historii krawat. Niezbędny eleganckiemu mężczyźnie dodatek, wywodzi się z ludowego stroju chorwackiego.
Vrbnik
Malownicze miasteczko na wyspie Krk. Z miejscowego białego szczepu winorośli (vrbnička žlahtina) wyrabiane jest tam metodą szampańską musujące wino (pjenušac) Valomet. Dojrzewa przez 400 dni w morzu, na głębokości 360 m, w miejscu, w którym panuje stała temperatura 12 st. C.
Pag
Jedna z 1246 wysp rozlokowanych równolegle do chorwackiego wybrzeża. Słynie ze skąpej szaty roślinnej i wypasu owiec, z których mleka wyrabiany jest słynny przysmak – Paški sir. Cała produkcja jest ponoć każdego roku wykupywana… zanim jeszcze ser powstanie.
Brač
Górzysta wyspa słynie z najpiękniejszej w Chorwacji plaży. Piaszczystej rozciągającej się na długim i wąskim, wysuniętym w morze niczym jęzor cyplu. Plaża nosi nazwę Złoty Róg (Zlatni rat). Najbliższą miejscowością jest popularne dalmackie letnisko Bol.
Korčula
Wyspa z miasteczkiem o takiej samej nazwie, z powodu nadmorskiego usytuowania, średniowiecznej zabudowy i obronnych murów nazywanym „Małym Dubrownikiem”. Ponoć to tutaj, a nie w Wenecji, przyszedł na świat Marco Polo. Osobliwością są jedyne na wyspie źródła słodkiej wody w położonym w żyznej dolinie Blato.
Plitwickie Jeziora
Jeden z ośmiu parków narodowych Chorwacji, jako jedyny odsunięty od morza. Ochroną objęty jest niezwykle malowniczy zespół 16 krasowych jezior i około 90 wodospadów, jakie na skalnych progach tworzą potoki łączące akweny. Plitwickie Jeziora wpisano na listę UNESCO.
Kopački rit
Podmokłe tereny u ujścia Drawy do Dunaju zostały włączone przez UNESCO do Rezerwatu Biosfery Mura-Drawa-Dunaj. Kształtowany nieustannie przez wylewy rzek obszar stanowi ostoję fauny, zwłaszcza ptactwa, w tym kormoranów i tak rzadkich gatunków, jak bielik.
Welebit
Rzadko odwiedzane pasmo górskie opadające stokami na wybrzeże Dalmacji. Z pozoru tylko porośnięte ubogą florą, jest ostoją fauny, w tym niedźwiedzi, dla których utworzono azyl we wsi Kuterevo. Trafiają tam osierocone niedźwiadki. Otacza się je opieką do 4 roku życia.
Vučedol
Stanowisko archeologiczne nieopodal Vukovaru, na wysokim brzegu Dunaju. Tam gdzie dziś rośnie winorośl znaleziono ślady osad i mnóstwo artefaktów sprzed około 5 tys. lat. Ówcześni rzemieślnicy opanowali na bardzo wysokim poziomie ceramikę i przetwórstwo miedzi.
Sławonia
Region w kontynentalnej części Chorwacji, znany z dębowych lasów. Z pozyskiwanego w nich drewna wykonuje się po dziś dzień beczki, cenione na świecie przez winiarzy i producentów innych alkoholi, zwłaszcza brandy. Jednak zawód bačvara (bednarza) zanika.
Klapa
Klapę (klapsko pjevanje) wpisano na listę UNESCO ponieważ jest archaicznym, niepraktykowanym gdzie indziej sposobem śpiewania. Tradycyjne brzmienie a capella, zastępuje się współcześnie śpiewem z towarzyszeniem instrumentów – gitary, tambury podobnej z kształtu do gitary, a popularnej na Bałkanach, mandoliny, czasem akordeonu, czy klarnetu. Do rzadkości należą jeszcze klapy mieszane, ale żeńskich jest coraz więcej. Niegdyś pieśni krążyły wokół wątków miłości do rodzinnej kamienistej ziemi i fascynacji morzem (zemlja, more, kamen). Teraz, do repertuaru zespołów nazywanych także klapa, trafiają melodie z innych krajów śródziemnomorskich i coraz wyraźniejsze są wpływy muzyki rozrywkowej. W miasteczku Omiš organizowany jest w grudniu Festiwal klap dalmatyńskich, a krajowy przegląd tego gatunku odbywa się w Opatii, w październiku.
Krawat
Chorwaci są dumni, że rekwizyt z ich narodowego stroju, który przeszedł chrzest bojowy wraz z chorwackimi regimentami we francuskiej armii Ludwika XIII, jest kluczowym, używanym na całym świecie eleganckim dodatkiem do garnituru. Kulturę krawata propaguje chorwacka Academia Cravatica (www.academia-cravatica.hr). Za jej staraniem w 2003 r. najdłuższy krawat (odnotowano w Księdze Guinnessa), zawiązano w Puli wokół koloseum, a termin wydarzenia – 18 października, ogłoszono Międzynarodowym Dniem Krawata.
Paweł Wroński 
0 komentarzy dotyczących “Chorwackie „naj” nad morzem i w interiorze”