Sumo z Niedźwiadkiem

Sumo znane w Japonii od niemal 2 tysięcy lat było początkowo wiejskim rytuałem związanym z zabiegami o dobre plony i modlitwą do szintoistycznych bóstw.

Współcześnie, sumo jest przede wszystkim egzotycznym, widowiskowym sportem, rodzajem zapasów z pieczołowicie kultywowanym ceremoniałem, jakim obrosło przez stulecia. Zwycięstwo w turniejach ma charakter prestiżowy, a wybitni mistrzowie cieszą się w Japonii ogromnym szacunkiem.

Pod opieką instruktorów z warszawskiego UKS Niedźwiadek, podczas majowego pikniku „Mózg lubi ruch” (www.mozglubiruch.eu), odbyły się – na wesoło – zapaśnicze walki sumo. A żeby każdy z młodych zawodników mógł zaprezentować godne prawdziwego sumotori warunki (bez specjalnej i siłą rzeczy długotrwałej diety oraz ciężkiego treningu), dziewczęta i chłopcy zakładali wypełnione powietrzem kolorowe ‚opony’.

W poniższej, nieco dłuższej wersji jako podkład muzyczny wykorzystałem tradycyjną muzykę w wykonaniu bębniarzy Yamato – fragment z utworu zatytułowanego Kodo, co oznacza bicie serca.

Zawodnicy sumo (rikishi) stosują specjalną dietę. Jej podstawą jest potrawa chanko-nabe, czyli pożywny bulion z mięsem, tofu, grzybami i warzywami.

Krótka historia sumo
III-VIII w. – w Japonii ukształtował się rytuał religijny związany najprawdopodobniej z modłami o dobre plony do szintoistycznych bóstw kami. Spisane w VIII stuleciu, najstarsze japońskie kroniki Kojiki i Nihonshoki, przytaczają mity na temat sumo.
VIII-XII w. – walki sumo odbywały się coraz częściej na dworze cesarskim. Za panowania Shōmu (I poł. VIII w.), weszły na stałe do programu festiwalu tanabata i zaczęto je określać mianem shinji-zumō (bożej służby). W znaczącym dla Japonii okresie rozwoju kulturalnego i dobrobytu (epoka Heian; lata (794–1192), sumo przekształciło się w kluczowy element dorocznej dworskiej ceremonii sechie-zumō, podczas której zanoszono modły o dobrobyt dla kraju.
XII-XIV w. – w początkowym okresie szogunatu zaprzestano walk na dworze cesarskim, a techniki sumo zaczęto wykorzystywać w szkoleniu wojowników (buke-zumō). Upowszechnienie ich sprawiło, że walki zaczęły służyć rozrywce. Niedługo potem, wykorzystując ów trend, klasztory zaczęły organizować walki, aby zbierać fundusze na potrzeby religijne (kanjin-zumō).
XVI w. – zaczęto organizować doroczne turnieje sumo.
XVII-XIX w. – w epoce Edo (lata 1603–1868) skodyfikowano zasady pojedynków; pojawiły się też stajnie (heya), w których szkolono zawodników (rikishi).
XX w. – po II wojnie światowej sumo zainteresowali się Amerykanie, a potem przedstawiciele innych nacji, co doprowadziło do przekształcenia się rytualnych egzotycznych zapasów w międzynarodową dyscyplinę sportową; do grona wybitnych mistrzów zaczęli dołączać dysponujący wyjątkowymi warunkami fizycznymi zawodnicy z innych krajów, zwłaszcza z USA, Mongolii, a w pierwszej dekadzie XXI w. także z Bułgarii. Jako dyscyplina zapaśnicza sumo zawitało w tym czasie do Polski.

Majowy piknik „Mózg lubi ruch” – sumo na wesoło pod opieką instruktorów UKS Niedźwiadek, fot. Paweł Wroński

Walka odbywa się w kole o średnicy 4,55 m (dohyō). Zwycięzcą zostaje zawodnik, który wypchnie przeciwnika z koła lub spowoduje aby drugi dotknął maty inną częścią ciała niż podeszwy stóp.

Dobry film o sumo z YouTube z kanału JAPANmania