Kervansaray, czyli po polsku karawanseraj, czasami zwany także han, to dom zajezdny. Określenie pochodzi z języka perskiego od słów: kārvān (karawana) oraz sara (pałac).
Wznoszone przy szlakach kupieckich karawanseraje były do siebie bardzo podobne. W długim holu za bramą nocowali ludzie i zwierzęta. Wokół dziedzińca były jadłodajnie, warsztaty i latryny. W większych zajazdach małe meczety, a nawet łaźnie – hamamy. Między sobą, karawanseraje różniły się wiodącymi funkcjami – centrum usługowego bądź służącego wypoczynkowi w podróży zajazdu. Zajmowały powierzchnię od 500 do niemal 5000 m2, a wielkość kompleksu, w tym złożoność i liczba kondygnacji, zależały przede wszystkim od lokalizacji, czyli ruchu na trakcie, przy którym go wznoszono.
Ali Pasa Han jest doskonałym przykładem wielkomiejskiego domu zajezdnego z epoki ottomańskiej, łączącym w sobie funkcje centrum usługowego i zajazdu dla podróżnych. Architektura i rekonstrukcja zabytkowych karawanserajów, mają w Turcji bogatą literaturę (vide materiały Stambulskiego Uniwersytetu Technicznego –> ściągnij PDF).
Zrujnowany, dawny stambulski karawanseraj kryje dziś artystyczne pracownie, sklepiki i rzemieślnicze warsztaty. Na dziedzińcu zamienionym na parking tłoczą się auta. Ba, w arkadowej galerii pierwszego piętra można się napić kawy (kahve) i herbaty (çay), choć na pierwszy rzut oka nic nie wskazuje na takie możliwości.
Przedstawiony karawanseraj Ali Paşa Han znajduje się w dzielnicy Fatih (adres: Beyazıt Mh., Çadırcılar Cd. No:103), nieopodal Meczetu Sulejmana i murów Wielkiego Bazaru.
W Stambule nazwę Kervansaray noszą także:
– grupa luksusowych hoteli: www.kervansarayhotel.com
– promowany w anglojęzycznych portalach klub nocny (Restoran & Gece Kulübü), którego specjalnością jest show z tańcem brzucha: www.kervansarayistanbul.com
Paweł Wroński 
0 komentarzy dotyczących “Kahve & çay w Ali Paşa Han”