Pałac w Gołuchowie przypomina zamki znad Loary, bo chociaż początkami sięga XVI wieku, to jego ostatnią wielką przebudową kierował w drugiej połowie XIX stulecia francuski architekt, Maurycy August Ouradou.
Współpracowali z nim również wywodzący się z Francji – rzeźbiarz Karol Biberon i malarz Ludwik Breugnot. Artystów sprowadziła Izabella Czartoryska po ślubie z hrabią Janem Działyńskim, gdy stała się panią gołuchowskich dóbr. Była malarką amatorką, a ponadto, z upodobaniem kolekcjonowała dzieła sztuki. Na kilka lat przed śmiercią, w 1893 roku Izabella utworzyła Ordynację Książąt Czartoryskich w Gołuchowie, w której statucie zagwarantowała powszechną dostępność swoich zbiorów oraz ich niepodzielność. Prywatne muzeum funkcjonowało nieprzerwanie do września 1939 roku. Potem kolekcja zagrabiona przez Niemców po wybuchu II wojny światowej, rozproszyła się, a to co z niej ocalało udało się odzyskać z ZSRR dopiero w 1956 roku.
W roku 1853 majątek gołuchowski kupił Tytus Działyński, właściciel dóbr kórnickich, dla swego jedynego syna, Jana. Ten zaś 4 lata później poślubił Izabellę, córkę księcia Adama Jerzego Czartoryskiego, przywódcy emigracyjnego stronnictwa ‘Hotel Lambert’, działającego w Paryżu.
Dziś zamkowa ekspozycja jest oddziałem Muzeum Narodowego w Poznaniu, a kolekcję Izabelli Elżbiety z Czartoryskich Działyńskiej wzbogacono o liczne cenne dzieła sztuki z innych zbiorów. Gołuchowską rezydencję otacza ponadto rozległy park, w którym chroni się rośliny i zwierzęta. Także zgodnie z intencją Izabelli, która do urządzenia zieleni wokół pałacu zatrudniła utalentowanego ogrodnika swoich czasów, Adama Kubaszewskiego. Powstał jeden z największych ogrodów w stylu angielskim, a przy tym pierwszych jakie zakładano w drugiej połowie XIX stulecia. Dziś, wystawione przy alejkach tablice informacyjne i pomysłowe stacje zamieniły tę oazę przyrody w interesującą plenerową strefę edukacyjną. Jej przebojem jest król naszych puszcz – żubr. W Pokazowej zagrodzie zwierząt żyje kilka żubrzych rodzin, są także: daniele, koniki polskie oraz dziki.
W gołuchowskim parku-arboretum rośnie około 80 tysięcy drzew, z czego 262 okazy mają wymiary pomnikowe. 600 gatunków i odmian drzew oraz krzewów to duma placówki, tym bardziej, że niektóre okazy należą do najstarszych i najpiękniejszych w Polsce (www.okl.lasy.gov.pl).
Ze 107 żubrów (dane z 2014 roku), żyjących w Gołuchowie, w Pokazowej zagrodzie zwierząt urodziło się ponad 90 osobników (www.okl.lasy.gov.pl).
Muzeum Zamek w Gołuchowie: www.mnp.art.pl
Park-arboretum oraz Pokazowa zagroda zwierząt: www.okl.lasy.gov.pl
Paweł Wroński 
0 komentarzy dotyczących “Gołuchowska ostoja sztuki i żubrów”