W pałacu w Kurozwękach urządzono galerię obrazów pędzla Józefa Czapskiego (1896-1993), artysty, żołnierza i emigracyjnego działacza politycznego. To największa w kraju kolekcja dzieł Czapskiego, odziedziczona przez właściciela pałacu, Michała Popiela de Bosgelin.
Postać Józefa Czapskiego kojarzy mi się z początkiem lat 80. gdy w ręce wpadły mi jego książki pozyskane rzecz jasna w drugim obiegu, gdyż oficjalnie nie były w kraju dostępne – jako autor, był na indeksie władz komunistycznych, nie wydawano i nie kolportowano jego prac. Na zawsze zapadły mi w pamięci Wspomnienia starobielskie z 1945 roku i Na nieludzkiej ziemi z 1949. Były to pełne dramatyzmu relacje z czasów gdy służył w Armii Andersa i badał losy polskich oficerów więzionych w Kozielsku, Ostaszkowie, Starobielsku, podobnie jak on sam – przez NKWD, potem bestialsko wymordowanych (Czapski cudem uniknął ich losu) oraz wspomnienia Polaków wywożonych na Sybir w 1940 i 1941 roku ze wschodnich rubieży II Rzeczpospolitej, zajętych przez ZSRR po napaści na nasz kraj 17 września 1939.
W Kurozwękach upamiętniono postać i przede wszystkim powojenną działalność Czapskiego na emigracji, gdzie aktywnie włączył się w działalność polityczną i publicystyczną, a ponadto malował. Przez lata fragmenty osobistych zapisków z jego „Dziennika”, dotyczących właśnie malarstwa, ukazywały się w paryskiej „Kulturze” w cyklu zatytułowanym „Wyrwane strony”. W kraju fragmenty publikowały „ResPublica” i „Zeszyty Literackie”, jednak większość nie ukazała się w Polsce za życia Józefa Czapskiego (pod linkiem są dostępne „Wyrwane strony” –> format pdf; wyboru tekstów Czapskiego dotyczących malarstwa dokonał Andrzej Kobos).
W galerii w Kurozwękach zawieszono ponad 20 płócien namalowanych przez Józefa Czapskiego we Francji w latach 1954-1977, m.in.: wzruszającego „Cierpliwego pieska”, obraz z 1971 roku (widoczny na otwierającym materiał zdjęciu), szereg płócien w symboliczny sposób ukazujących tęsknotę emigrantów za ojczyzną, a także dwa autoportrety Czapskiego.
Józef Czapski – artysta, publicysta, żołnierz, emigrant (biografia): www.culture.pl
Galerię Józefa Czapskiego w pałacu w Kurozwękach prezentuje Elżbieta Skoczek, która od lat zajmuje się jego twórczością (projekt: Catalogue raisonné dzieł Józefa Czapskiego), a w 2017 roku zainicjowała Festiwal Józefa Czapskiego, skłaniając instytucje posiadające dzieła malarza do wyciągnięcia ich z magazynów i pokazania publiczności: www.jozefczapski.pl
Pawilon Józefa Czapskiego w Krakowie: www.magazynszum.pl
Paweł Wroński 
0 komentarzy dotyczących “Józef Czapski w Kurozwękach”