Niekoszone trawniki naszych miast są dziś źródłem odkryć i obserwacji przyrodniczych. Jako zajęcie na spacerach z psem nieocenionym. Erupcja roślinności jest bowiem niebywała. Kwiatowy dywan zmienia się niemal codziennie, dopóty, dopóki trawnik nie padnie ofiarą kosiarek, rzecz jasna. A zdania kosić czy nie kosić, są podzielone, bo w owym dywanie poczesne miejsce zajmują chwasty. Co jednak ciekawe, niejeden z nich ma spore walory, i tak jak chwastem, jest zarazem pożyteczną rośliną zielarską. Tak właśnie, jak tytułowy bniec biały.
Bniec biały (Melandrium album) ma jeszcze inną oficjalną nazwę – lepnica biała (Silene latifolia Poir.). Roślina należy do rodziny goździkowatych i w pełnej krasie, to jest w okresie kwitnienia pojawia się u nas od maja do października, a jej kwiaty zapylane są – kolejna ciekawostka – przez ćmy. Wieczorem intensywnie pachną. Gdy lepnica (bniec) pojawia się w uprawach tępiona jest jako chwast. Gdy jest uprawiana świadomie, służy, a raczej służyła niegdyś celom medycznym; teraz wśród miłośników medycyny naturalnej przeżywa swoisty renesans.
Surowcem jest ziele i korzeń bnieca białego – Herba et Radix Melandrii albi seu Lychnidis (Radix Saponariae albae). W dawnej medycynie (w okresie średniowiecza i renesansu) używano korzenia, zbieranego jesienią lub wiosną. W XVI wieku uznano go jednak za bezużyteczny z medycznego punktu widzenia i zaczęto podkreślać jego trujące właściwości. Niemal dwa stulecia dłużej używali go ludowi znachorzy w postaci nalewek do smarowania zmian na skórze, syropów – przy nieżytach i zakażeniach układu oddechowego, odwarów – przy chorobach układu moczowego i oddechowego oraz przy nieżytach płuc i oskrzeli. O historii stosowania bnieca do celów medycznych pisze ciekawie www.rozanski.li, używając nawet archaicznej formy nazwy, mianowicie bniec biała.
Bniec jest wskazywany czasem jako archeofit, czyli gatunek obcego pochodzenia (być może związany z działalnością ludzi – tak zwany antropofit). Jeśli to prawda, to bniec przybył do nas z innych rejonów geograficznych w czasach wczesnohistorycznych, może nawet przedhistorycznych, przyjął się jednak, zadomowił i występuje dziś w siedliskach synantropijnych, to znaczy mocno przekształconych przez człowieka.
Wszystko o bniecu (lepnicy): www.medianauka.pl
O występowaniu i zwalczaniu bnieca w uprawach: www.rynek-rolny.pl
Paweł Wroński 
0 komentarzy dotyczących “Bniec biały, chwast i ziele zarazem”