Wspaniałe zabytki i bogactwo regionalnych smaków przyniosły okolicom Sandomierza znamienną nazwę Sandomierskiej Toskanii. W stolicy określanego tym mianem regionu oba wątki splatają się w sposób szczególny. Dowodem gotycka Brama Opatowska na etykietach Podpiwku Sandomierskiego.
Na etykiecie butelek z Podpiwkiem Sandomierskim widnieje właśnie Brama Opatowska – jedna z czterech, które od wieków prowadziły w obręb miejskich murów, a więc dla miasta budowla symboliczna. To nie przypadek, bo tak jak zabytkowa brama jest, obok ratusza i kolegiaty, ikoną sandomierskiej architektury, tak podpiwek jest chlubnym przykładem bogatej palety współczesnych regionalnych produktów spożywczych, których receptury mają długą i piękną tradycję.
Podpiwek jest skromnym krewnym piwa, powstaje bowiem z kawy zbożowej, która zawierała słód jęczmienny albo po prostu z takiego właśnie słodu. W odróżnieniu od piwa, podpiwek charakteryzuje się znikomą ilością alkoholu, nie więcej niż 2%. Jest orzeźwiającym napojem. Ma ciemny miodowy kolor i słodki smak z nutą goryczki nadawanej przez szyszki chmielu. Ze względu na zawartość drożdży lekko musuje i dlatego, otwierając go, trzeba uważać, żeby nie eksplodował.
Na Liście tradycyjnych produktów Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie ma Podpiwku Sandomierskiego. Jest natomiast odnotowany podpiwek kujawski (wpis z roku 2011; www.gov.pl/podpiwek-kujawski/) oraz jest zamieszczona adnotacja, że podpiwek kujawski został wpisany do rejestru Komisji Europejskiej, tworzonego w ramach europejskiej polityki jakości i ochrony wyjątkowych produktów regionalnych, jako produkt posiadający Chronione Oznaczenie Geograficzne – ChOG (adnotacja z roku 2020; www.gov.pl/podpiwek-kujawski-z-unijnym-oznaczeniem-chog/). Z produktów sandomierskich znalazł się natomiast na tej samej liście sandomierski olej rzepakowy (www.gov.pl/sandomierski-olej-rzepakowy/) – też dobrze 🙂
Notka o podpiwku kujawskim brzmi tak: „W Królestwie Polskim na przełomie XIX wieku wzrastało znaczenie rzeki Wisły, jako szlaku handlowego zbożem. Rocznie tym szlakiem przepływało 90% zboża na eksport. Na tych terenach zaczęły powstawać pierwsze fabryki korzystające z obficie dostępnych surowców produkcyjnych. W roku 1816, pochodzący z Bydgoszczy Ferdynand i Wilhelm Bohm, uruchomili pierwszą w Polsce fabrykę produkującą kawę zbożową we Włocławku. Kawa zbożowa była podstawą kuchni Kujawian i stała się wizytówką tego regionu. Kawę na Kujawach spożywano codziennie gotując ją krótko z dodatkiem mleka lub cukru. W latach 1935-1939 pojawiły się pierwsze reklamy opisujący nowy produkt o nazwie „podpiwek”. Podpiwek stanowił gotową mieszankę kawy zbożowej i chmielu. Nazwa podpiwek określa słabe piwo otrzymane przez zalanie trzeciej brzeczki, czyli roztworu wodnego substancji otrzymanych w wyniku ekstrakcji z zacieranego słodu piwowarskiego i ugotowaniu z chmielem. Podpiwek kujawski wyrabia się poprzez zalanie pierwszej brzeczki, przez co napój zachowuje pełnię swoich walorów smakowych. „Breczka po trzeciem nalaniu osobno się gotuje z chmielem i wyrabia się osobno na podpiwek stołowy” (Jakób Sroczyński, „Nowy piwowar, czyli Teoretyczno praktyczna sztuka wyrabiania rozmaitych gatunków piwa angielskiego i sławnieyszych trunków słodowych, tudzież niektórych nowo wynalezionych rodzaiów piwa w wielkich i małych ilościach”, 1820 r.). We wspomnieniach mieszkańców regionu Kujaw, podpiwek jest kojarzony z napojem spożywanym głównie w czasie żniw, gdyż napój doskonale gasił pragnienie. Aktualnie podpiwek na bazie palonego słodu, wyrabiany jest samodzielnie w warunkach domowych na bazie naturalnych składników.”
Wszystko o podpiwku i o tym jak go zrobić: www.beszamel.se.pl
Ciekawostki związane z podpiwkiem: www.sadurski.com
Atrakcje Sandomierza – Brama Opatowska: www.przewodnicy.sandomierz.pl
Atrakcje Sandomierza – Rynek: www.polskieszlaki.pl
Sandomierska Toskania w niniejszym blogu: https://pawelwronski.blog/
Paweł Wroński 
0 komentarzy dotyczących “Podpiwek Sandomierski o słodkim smaku”