Ładne ziółko, czyli bieluń dziędzierzawa

W Polsce zadomowiła się ta roślina w wieku XV. I jak to często z zielskiem bywa, bieluń może równie dobrze leczyć, jak… truć.

Wysokie już na blisko metr łodygi z rozłożystymi liśćmi i z długimi kielichami białych kwiatów porosły gęsto górkę przy Majdańskiej. Ot, dlaczego się nią zainteresowałem. Bieluń dziędzierzawa (łac, Datura stramonium), znany jest też pod ludowymi nazwami: dędera, blekot, trąba anioła, cygańskie ziele, czarowne ziele, durna rzepa, a wreszcie diabelskie ziele!

Kwitnący bieluń dziędzierzawa, fot. Paweł Wroński

Liście bielunia zbiera się podczas kwitnienia rośliny – od lipca do września, i suszy w temperaturze 50-60°C, by wykorzystywać jako surowiec do produkcji farmaceutyków. Bieluniem leczono bowiem od czasów starożytnych takie przypadłości jak padaczka czy reumatyzm, z drugiej zaś strony stany depresyjne. Roślina ma silne działanie halucynogenne, więc stosowano ją także jako środek znieczulający przy bolesnych zabiegach medycznych, a policja używała go jako serum prawdy przy przesłuchaniach. Ponoć przy pomocy naparu z bielunia Kleopatra uwiodła Cezara, a wyrocznia delficka formułowała swe słynne przepowiednie pod wpływem tej właśnie rośliny. W średniowieczu uznano ją za diabelski owoc, co nie przeszkadzało stosować jej w przeróżnych eliksirach, napojach miłosnych i – oczywiście – jako składnika trucizn.

Bieluń na górce przy Majdańskiej, fot. Paweł Wroński

Dziś przylgnęła do bielunia jeszcze inna nazwa, mianowicie – haszysz Targówka, bo używa się go jako narkotyku. Zapominając o toksyczności rośliny uzależnieni sięgają po brunatno-czarne nasiona bielunia dziędzierzawy, które wykazują najsilniejsze z całej rośliny właściwości odurzające.

Pokryte kolcami dojrzewające owoce bielunia dziędzierzawy, fot. Paweł Wroński

Warto pamiętać, że dla dziecka już 5-10 nasion bielunia może spowodować poważne zagrożenie życia, a w przypadku dorosłych do śmierci może doprowadzić spożycie 15-25 nasion.