Od pałacu Murano przez Intraco do Lily’s Bistro

W 1686 roku, poza okalającymi Warszawę wałami zygmuntowskimi, wywodzący się z Włoch, a konkretnie ze słynnej z wyrobu szkła wyspy weneckiej Józef Szymon Bellotti wzniósł dla siebie pałac Murano. Jego sentyment legł u genezy nazwy jednej z warszawskich dzielnic – Muranowa.

Po włączeniu w granice miasta, szybko zaludniającą się dzielnicę zamieszkiwali głównie Żydzi, toteż tam hitlerowcy urządzili getto, a po eksterminacji trzystu tysięcznej populacji, po powstaniu warszawskim zrównali cały kwartał z ziemią.

Ruiny getta i kościół Świętego Augustyna przy ulicy Nowolipki, 1945, Warszawa, rep. Zbyszko Siemaszko / FORUM

Odbudowująca się po wojnie Warszawa miała kolejną ranę do zabliźnienia. U schyłku lat 40. oraz w latach 50. i 60, XX wieku koncentrowano się na budownictwie mieszkaniowym, rozwijanym w kolejnych dekadach.

W latach 1973-1975 wzniesiono pierwszy obok Pałacu Kultury i Nauki warszawski drapacz chmur – gmach Intraco, na rogu ulic Stawki i Nowotki (obecnie gen. Władysława Andersa). Jego błękitna sylwetka stała się szybko jedną z ikon nowoczesnej architektury stolicy; symbolem Muranowa pozostaje do dziś. Wprawdzie w kwietniu 2013 roku uroczyście otwarto Muzeum Historii Żydów Polskich „Polin”, ale jako symbol ma ono znacznie szerszy wydźwięk.

Intraco – pierwszy warszawski drapacz chmur-biurowiec, fot. Paweł Wroński

Gmach zaprojektowany przez szwedzkiego architekta Petera Diebitscha został zbudowany w latach 1973–1975 przez BPA Byggproduktion AB dla Przedsiębiorstwa Handlu Zagranicznego „Intraco”, z przeznaczeniem dla zagranicznych przedstawicielstw techniczno-handlowych. To biurowiec o pryzmatycznej bryle z ciemnozieloną lustrzaną ścianą kurtynową, którą, ze względu na zużycie, zastąpiono w 1998 roku oryginalną elewację ceramiczną wykonaną według projektu Mirosława Duchowskiego. Intraco ma 138 metrów wysokości i 39 kondygnacji. Pomieszczenia biurowe zajmują ok. 31,5 tys. m² oraz podziemny parking, który może pomieścić 200 pojazdów. W latach 1975–1978 Intraco I był najwyższym biurowcem Warszawy. Zdeklasował go wzniesiony w 1978 roku przy ul. Chałubińskiego 8 biurowiec pod nazwą Intraco II (obecnie Oxford Tower).

Przełom stuleci przyniósł kolejną zmianę – w kompleksie mieszkalno-biurowym w sąsiedztwie Intraco powstały liczne restauracje, o designerskim wystroju, takie jak Lily’s Bistro Muranów.