Pamiątka z czasów Komisji Edukacji Narodowej w Jońcu

U schyłku I Rzeczypospolitej rozpoczęła działalność Komisja Edukacji Narodowej, uważana powszechnie za pierwsze w dziejach ministerstwo oświaty i wychowania. Na czele tej instytucji stał brat króla Stanisława Augusta, biskup Michał Jerzy Poniatowski, prymas Polski.

Prymas rezydował podówczas w Płocku a do jego dóbr należały rozległe tereny północnego Mazowsza’ W niewielkim klasycystycznym kościele w Jońcu, wsi położonej nad Wkrą w płońskim powiecie, prymas kazał wmurować w 1784 roku oryginalną tablicę. Wykuto na niej alfabet oraz liczby od 1 do 24, czyli tyle ile godzin ma doba. Dodać wypada, że był to rok, w którym zakończono budowę nowej świątyni w Jońcu. Jej fundatorem był także Michał Jerzy Poniatowski, który w tym samym roku został podniesiony do godności prymasa i piastował tę funkcję jako ostatni, do upadku I Rzeczypospolitej.

Poniżej znalazło się wyjaśnienie, a zarazem deklaracja działań ludzi światłych na rzecz edukacji młodzieży, rzecz jasna pod auspicjami KEN i jej członków: „Czytać. Pisać. Rachować ucz się z tey Tablice. Pomogą ci do tego Proboszcz, Pan, Rodzice. Chceszli dokładniey poznać tę Naukę walną, Wraz z inszemi Książeczkę masz Parafijalną. Korzystay z daru, któryć czyni Rząd Krajowy. Będziesz z niego maiętny, gospodarny, zdrowy. (…)„.

Joniec to wieś z oryginalną pamiątką z czasów KEN. Czy ma jeszcze jakieś inne walory? Zastanawiając się nad tym zwróciliśmy uwagę, że na płocie vis–à–vis sklepiku nieopodal kościoła, były wywieszone zdjęcia prezentujące walory krajobrazowe Jońca. Na jednej z fotografii był stary zrujnowany młyn. Poszliśmy tym tropem i bez większego trudu znaleźliśmy się nad meandrującą malowniczo Wkrą. Równie łatwo znaleźliśmy nad rzeką zrujnowany młyn. Warto o nim pamiętać, jeśli bowiem wybierzemy się kiedyś na spływ kajakowy Wkrą być może znowu będziemy podziwiać Joniec, aczkolwiek z innej perspektywy.

Atmosferę Jońca i klimat naszej peregrynacji oddają zamieszczone poniżej zdjęcia. Na marginesie dodam tylko, że wycieczkę odbyliśmy 2 maja 2022 roku, a więc na dzień przed Świętem Konstytucji 3 Maja.

Opis Jońca: http://mazowszezsercem.blogspot.com/2015/06/joniec-nad-wkra-adnie-jest-poozona.html