Święta z Javelinem symbolem Ukrainy walczącej z Rosją

Wojna Ukrainy przeciwko inwazji rosyjskiej trwa już 3 miesiące. W Kijowie pojawiają się adekwatne murale. I tak mieszkańcy bloków w centrum ukraińskiej stolicy zobaczyli 25 maja 2022 roku malowidło zajmujące 160 m2 na szczytowej ścianie domu przy ulicy Aviakonstruktora Antonova 13.

Свята Джавеліна, mural z Kijowa, fot. z sieci

To symboliczne przedstawienie. Madonna z tryzubami w nimbie trzyma w dłoniach ręczną wyrzutnię pocisków przeciwpancernych FGM-148, zwaną popularnie Javelinem, czyli Oszczepem. Wyprodukowana w USA broń stała się niezwykle skutecznym narzędziem w rękach broniących się przed najeźdźcą żołnierzy ukraińskich.

Свята Джавеліна (Święta Javelina), jak mówi się w Ukrainie, to motyw wylansowany przez Kanadyjczyka o ukraińsko-polskich korzeniach, Christiana Borysa. Wykorzystał on dzieło amerykańskiego artysty Chrisa Shawa z 2012 roku „Madonna Kalashnikov” i zaczął umieszczać w sieci jako memy oraz na koszulkach i innych przedmiotach, co przyniosło niemal 2 mln USD zysku w ciągu pierwszych miesięcy akcji. Zdobyte w ten sposób fundusze Borys przekazuje w całości na potrzeby walczącej Ukrainy. Zaś Shaw zaakceptował konwencję i stworzył ikonę Świętej Javeliny, parafrazując własne dzieło sprzed dekady.

Mem – Polska Madonna wspiera Św. Javelinę, fot. z Internetu

Na uwagę zasługuje fakt, że Prezydent Zelensky i Minister Obrony Reznikov także otrzymali koszulki ze Św. Javeliną.

Przeciwko muralowi zaprotestowała jedynie ukraińska cerkiew, zwracając się do prezydenta kraju i mera Kijowa o zabronienie używania tego motywu, aby nie narażać wizerunku Matki Bożej na ośmieszenie („Ściany wieżowców w stolicy nie są prywatną galerią, ale przestrzenią publiczną, dlatego przy tworzeniu najnowszych dzieł sztuki prosimy o przestrzeganie ukraińskiego prawa, które wymaga należytego poszanowania przekonań religijnych społeczeństwa ukraińskiego… My, wierni Ukrainy, wyrażamy kategoryczne odrzucenie i protest przeciwko takim przejawom publicznej pseudosztuki, które wykorzystują uczucia i symbole religijne jako obiekt parodii”.). W oczywisty sposób postać świętej nawiązuje do przedstawień Matki Boskiej, tyle tylko, że zamiast tulić Dzieciątko, trzyma ona broń w dłoniach. Znawcy dopatrują się także inspiracji postaciami Marii Magdaleny bądź św. Olgi. Ale cóż to, u licha, ma wspólnego z religią?!

Efektem tego protestu było zamalowanie nimbu postaci i to już następnego dnia po jego stworzeniu. Członkowie grupy malującej mural skomentowali ten fakt na Facebooku: „To niefortunne, że administracja miasta Kijowa i Witalij Kliczko stanęli po stronie średniowiecza i naruszyli prawa artystów do wyrażania siebie. Szkoda, że Rada Cerkwi Ukraińskiej, podobnie jak w Federacji Rosyjskiej, dyktuje swoją wolę nie tylko w stosunku do kościołów i budowli sakralnych, ale czyni zakładnikami całe miasto, bo widzi swego rodzaju ‚obrazę uczuć wiernych’ . Czy kościół moskiewski nie jest obrażony? Jest to całkowicie w ich duchu. I dlaczego ich rakiety i pociski, które wleciały do miasta, nie obrażają ich, ale taki abstrakcyjny wyraz wdzięczności dla naszych obrońców? Dlaczego myślą, że nasze wierzenia są takie jak w Moskwie – obrażone sztuką? A administracja miasta Kijowa pozwala sobie na to okrucieństwo, łamiąc prawa niereligijnych obywateli i artystów”.