Kapliczka Matki Boskiej z Międzyborskiej

Tam gdzie w Warszawie na Pradze Południe ulica Międzyborska dochodzi do Trasy „Ł” (Al. Stanów Zjednoczonych), wznosi się potężny kościół z równie gigantyczną plebanią. Kompleksu dopełnia skromna, acz blisko 200-letnia kapliczka Matki Boskiej z pieczołowicie odtworzoną datą powstania AD 1829.

Na ścianie kapliczki są dwie tabliczki; myślałem, że chociaż jedna z nich poświęcona jest historii zabytkowej przydrożnej kapliczki, ale nie, obie dotyczą budowy i powstania kościoła jeszcze za komuny i wstawiennictwa Madonny za modlącymi się o zgodę ówczesnych władz parafianami. „Przed tą powstańczą kapliczką modliliśmy się od pierwszego maja 1986 roku do dwudziestego siódmego października 1987, a więc przez osiemnaście miesięcy, bez względu na pogodę, prosząc o pomoc w utworzeniu Parafii oraz o uzyskanie od ówczesnych władz komunistycznych lokalizacji i decyzji zezwalającej na budowę kościoła”. Dlaczego powstańcza kapliczka? Bowiem – jak wieść niesie – w tym miejscu byli grzebani żołnierze, którzy polegli pod Olszynką Grochowską w 1831 roku.

Figurka Matki Boskiej Niepokalanej jest dość standardowa ale trzeba przyznać – zadbana. Zawsze towarzyszą jej kwiaty (nie tylko sztuczne) oraz zapalone kolorowe, przeważnie elektryczne, świeczki. Zdjęcia z poniższej galerii wykonałem podczas wieczornych spacerów ze Zmorą.

Przy Międzyborskiej są jeszcze inne religijne akcenty – krzyż z 1820 roku przy skrzyżowaniu z ulicą Grochowską i druga, podobna nieco do tej zabytkowej, kapliczka z figurą Madonny we wnęce pod domem nr 10A, należącym do osiedla Kolorowy Gocław.

Matka Boska Niepokalana

Przekonanie, że matka Jezusa była wyjęta spod powszechnego panowania grzechu pierworodnego – ze względu na świętość jej syna Jezusa Chrystusa – istniało od pierwszych wieków Kościoła. Zgodnie ze znacznie późniejszym dogmatem o niepokalanym poczęciu, Matka Boska narodziła się bez grzechu pierworodnego. W sztuce MB Niepokalana przedstawiana jest najczęściej z rękoma opuszczonymi ku dołowi, co symbolizuje otwartość łaski. Maryja odziana jest w biało błękitne szaty. Biel oznacza chwałę, czystość, niewinność, dziewictwo, natomiast przepasanie sukni paskiem odzwierciedla sprawiedliwość, mądrość i zwycięstwo. Kolor błękitu to odwołanie do nieskazitelności i czystości. Dogmat o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny (łac.: Immaculata Conceptio Beatæ Virginis Mariæ). To twierdzenie teologiczne, które definiuje szczególny stan świętości przejawiający się jedynie przywilejem Marii z Nazaretu, zostało ogłoszone w Kościele katolickim 8 grudnia 1854 roku przez papieża Piusa IX jako dogmat wiary: „(…) ogłaszamy, orzekamy i określamy, że nauka, która utrzymuje, iż Najświętsza Maryja Panna od pierwszej chwili swego poczęcia – mocą szczególnej łaski i przywileju wszechmogącego Boga, mocą przewidzianych zasług Jezusa Chrystusa, Zbawiciela rodzaju ludzkiego – została zachowana jako nietknięta od wszelkiej zmazy grzechu pierworodnego, jest prawdą przez Boga objawioną, i dlatego wszyscy wierni powinni w nią wytrwale i bez wahania wierzyć.”. Ta prawda wiary jest częścią szerszego zagadnienia konsekwencji grzechu pierwszych rodziców Adama i Ewy (grzechu pierworodnego), którym została objęta cała ludzkość. W katolickiej refleksji teologicznej przyjmuje się, że łaska niepokalanego poczęcia predestynowała Maryję do permanentnej przyjaźni z Bogiem, zdolności do niezwykle łatwego wchodzenia z nim w autentyczny kontakt i oświecała jej umysł wiedzą wlaną (była napełniona Duchem Świętym), która skłaniała ją do wybierania zawsze tego, co najdoskonalsze. Skutkiem tej łaski była żywa wiara: perfekcyjne wypełnianie przez Marię Dekalogu, w tym najważniejszego z przykazań – miłości Boga i bliźniego.

Przydrożne czy podwórkowe kapliczki, krzyże i figury stanowią ważny element ulotnego dziedzictwa kulturowego Warszawy i okolic – z roku na rok niszczeją i zmniejsza się ich liczba – w ramach projektu Fundacja Hereditas zinwentaryzowała znajdujące się na terenie stolicy obiekty małej architektury sakralnej. 

https://ursushistoryczny.pl/aktualnosci/sprawdzamy-jak-przebiegla-nasza-interwencja-w-sprawie-kapliczek/

Ulica Międzyborska w dzielnicy Praga Południe w Warszawie biegnie z okolic ulicy Jana Nowaka-Jeziorańskiego na Gocławiu do ulicy Grochowskiej na Grochowie. Wytyczono ją przed 1916 rokiem jako drogę prowadzącą w kierunku Gocławia. W okresie międzywojennym jej patronem został Franciszek Żymirski, generał uczestnik powstania listopadowego, śmiertelnie ranny w bitwie pod Olszynką Grochowską. W w okresie międzywojennym na grochowskim odcinku ulicy wyrosły pierwsze domy. Obecną nazwę ulica nosi od 1950 roku.

Baza krzyży i kapliczek Warszawy: https://fundacja-hereditas.pl/kapliczki/projekt/79/kapliczka-na-rogu-ul.-al.-stanow-zjednoczonych-i-miedzyborskiej-/