Haftowane motywy są nader łatwo rozpoznawalnymi znakami regionów Ukrainy, każdy ma bowiem charakterystyczny dla siebie wzór i kolorystykę. Technika jest wszędzie podobna, a określa się ją mianem haftu krzyżykowego.
Współcześnie spotykamy dwie tendencje. Po pierwsze wiele haftów wykonanych jest maszynowo. Wyroby z takim haftem także cieszą oczy, nawet tym bardziej, że cena jest niższa niż tych wykonanych ręcznie. Oba rodzaje stanowią pełną uroku pamiątkę dla przybyszów. Dla Ukraińców ważniejszy jest jednak silny wydźwięk patriotyczny haftu.
Historia tej sztuki dekoracyjnej jest na Ukrainie bardzo długa. Najstarsze przykłady haftów odnalezione przez archeologów datowane są na I wiek po Chrystusie. Haftowane obrusy, chusty i stroje odgrywały przez stulecia istotną rolę ceremonialną, zarówno na książęcych dworach jak wśród prostego ludu, choćby podczas uroczystości ślubnych. Fala dumy z haftowanych motywów ludowych przelała się przez kraj za caratu, pod koniec XIX wieku, gdy od Lwowa przez Kijów po Krym rodziło się i nasilało wśród obywateli, poczucie ukraińskiej tożsamości. Haft – вишивка i haftowana koszula – вишиванка, stały się wtedy symbolami narodowej kultury, równie istotnymi jak godło – osławiony tryzub jaki tworzą splecione inicjały Władimira i Olgi, pary książęcej, która wprowadziła na Rusi chrześcijaństwo jako religię panującą, czy niebiesko żółta flaga.
W czasach radzieckiej urawniłowki tradycjom hafciarskim groziło zapomnienie, ale w ukraińskich środowiskach emigracyjnych je kultywowano i dokumentowano motywy, by nie zaginęły. Ba, zakładano nawet kółka hafciarskie, zamieniając typowo kobiece zajęcie w popularne hobby.
Po agresji Rosji Putina i aneksji Krymu, poczucie godności narodowej niebotycznie wzrosło, a symbole niezależności stały się remedium dla udręczonej duszy. Nic więc dziwnego, że na klimatycznych lwowskich bazarach i w salonach z odzieżą вишиванки zajmują poczesne miejsce – obok przynoszących szczęście laleczek, czyli motanek, ceramiki, niebiesko żółtych patriotycznych akcesoriów i tradycyjnych przetworów spożywczych.
Вишиванки są na wszystkich targowiskach, ale najlepiej szukać ich na cieszącym się ugruntowaną sławą bazarze sztuki ludowej i rękodzieła – na starówce, na wysokości Opery, między Bulwarem Wolności (od zachodu), a ulicami: Lesi Ukrainki (od północy), Niski Zamek (od południa) oraz Teatralną (od wschodu) – мистецький ринок „Вернісаж” przy Placu Вічева.
Lwowskie targowiska (Львівські ринки) w liczbie 15: www.lviv.vgorode.ua
Paweł Wroński 
0 komentarzy dotyczących “Вишивка, czyli haftowanie w Ukrainie”