Figura Matki Boskiej Łaskawej na Plantach

Piękne rokokowe przedstawienie Madonny ze strzałami boskiego gniewu w dłoni na wysokim cokole u wylotu ul. Jagiellońskiej jest ozdobą krakowskich Plant i ma ciekawą historię.

Zacznę od legendy tłumaczącej powstanie figury. Był rok 1768 i wojska rosyjskie oblegały konfederatów barskich broniących się za miejskimi murami. 15 sierpnia, na rynku urządzono procesję, w której wzywano pomocy Matki Boskiej i niesiono obraz Matki Boskiej Łaskawej. Ponoć podczas walki z wojskami rosyjskimi, które wtedy przypuściły szturm, wśród wielu rannych był żołnierz o nazwisku Sokołowski, a ponieważ leżał bez ducha, nieprzytomnego pochowano z innymi w zbiorowej mogile na cmentarzu okalającym jeszcze wtedy Kościół Mariacki. W nocy, gdy Sokołowski oprzytomniał, znalazł sposób by się wydostać. Jak chce legenda, to Matka Boska Łaskawa, która mu się ukazała na końcu świetlistej smugi, wskazała drogę. Niedługo cieszył się Sokołowski odzyskanym życiem, bowiem schwytany wkrótce potem przez Rosjan został rozstrzelany. Legenda głosi, że jego duch nawiedził we śnie matkę i nakazał jej budowę wotywnego pomnika Madonny, co też kobieta uczyniła. Gotową figurę wystawiono na zwieńczeniu bramki nad wejściem na ów cmentarz przy Kościele Mariackim.

Figurę Matki Boskiej w rokokowej manierze, na zlecenie matki żołnierza o nazwisku Sokołowski wykonał w 1771 roku kamieniarz Jan Krzyżanowski.

Ale decyzją rajców krakowskich, gdy w zaborze austriackim zakazano pochówków w obrębie miasta, cmentarz zlikwidowano, a figurę wystawiono na licytację. Nabyli ją kapucyni i wystawili na ulicy prowadzącej do ich klasztoru, na wprost wejścia. Był rok 1796. Figura stała tam do roku 1941, kiedy to Niemcy kazali ją przenieść, bo przeszkadzała im w dojeździe do koszar, w jakie zamienili budynki klasztorne kapucynów. Wtedy Matka Boska Łaskawa stanęła na Plantach i po dziś dzień tam się wznosi. Ba, odzyskała nawet dawną świetność, po renowacji, jako że w sierpniu 2007 roku podczas wichury zwaliło się na nią drzewo.

Przedstawienie Madonny ze strzałami gniewu Bożego w dłoniach, nazywane jest Matką Boską z Faenzy. W tym bowiem włoskim mieście, podczas zarazy w XV wieku pobożna mieszczka miała widzenie. Ukazała się jej Madonna ze strzałami gniewu Bożego w dłoniach i nakazała 3 dni postu oraz gorących modłów. Gdy mieszkańcy zastosowali się do tego zalecenia, zaraza ustąpiła. A ponieważ wierzono, że morowe powietrze – epidemie dżumy czy cholery są znakiem boskiej kary za grzechy, narodził się wówczas obyczaj wystawiania w Europie kolumn wotywnych, którego apogeum nastąpiło w XVII stuleciu, w dobie baroku. Przedstawienia Madonny ze strzałami gniewu Bożego rozpowszechniły się w Polsce w XVII wieku.

Pierwszy, XVII-wieczny obraz ze szkoły weneckiej, który jest barokową interpretacją łaskami słynącej Madonny z Faenzy (Mater Gratiarum), odwracającej gniew Boży od ludzi trafił do Warszawy w 1651 roku. Przywiózł go nuncjusz papieski arcybiskup Jan de Tores w darze od Innocentego X dla Jana Kazimierza w przeddzień bitwy pod Beresteczkiem. Umieszczono go w kościele pijarów przy ul. Długiej. Złota korona wysadzana perłami, jaką nuncjusz papieski nałożył wtedy na obraz była darem Warszawy.

Kult Matki Boskiej Łaskawej rozkrzewił się w Małopolsce na początku XVIII wieku podczas zarazy jaka nawiedziła w latach 1707-1709 ziemie południowej Polski. Wierzono bowiem, że tylko Madonna może się skutecznie wstawiać za grzesznikami u Boga Ojca. Widomym znakiem jej skutecznej interwencji było chwytanie w dłonie i łamanie strzał gniewu Bożego.

Matka Boska z Faenzy: http://www.westiarki.pl/o-zgromadzeniu-4016/patronka-4019

Matka Boska Łaskawa na Plantach w Krakowie: https://forumdlazycia.wordpress.com/2014/05/09/madonna-z-faenzy-figura-matki-bozej-laskawej-w-krakowie/

Matka Boża Łaskawa „Strażniczka Polski” w dobie koronawirusa: https://misyjne.pl/matka-boza-laskawa-strazniczka-polski-w-dobie-koronawirusa/